Amerika`da Eğitim Sistemi Nasıl İşliyor? Detaylı Eğitim Rehberi

Amerika'da Eğitim

Ailenizle birlikte Amerika’ya yerleşmek istiyor ancak çocuklarınızın eğitimi konusunda endişeleniyor olabilirsiniz. Bu yazımızda okul öncesinden başlayarak üniversite eğitimi ve sonrasına kadar geniş kapsamda ABD’de eğitim sisteminin nasıl olduğuna dair detaylı bir inceleme hazırladık.

Eğitim sisteminin aşamalarına geçmeden önce genellikle karmaşaya neden olan bazı kavram ve soru işaretlerine değindik. Böylece Amerika’da okumak ya da ailenizle Amerika’da yaşamak istiyorsanız, Amerika’ya geldiğinizde sizi nasıl bir eğitim sisteminin beklediğini görmüş olacaksınız.

Amerika Birleşik Devletleri'nde zorunlu eğitim, genellikle 4-6 yaşları arasında başlar ve 16-18 yaşlarına kadar devam eder. Öncelikle bazı noktalara özet niteliğinde bir göz atalım.

ABD Eğitim Sistemi Hakkında Bilmeniz Gereken 5 Önemli Nokta

• Amerika'daki eğitim sisteminde anaokulundan (Kindergarten) on ikinci sınıfa kadar olan eğitimi ifade eden bir kısaltma olarak K-12 kullanılır.
• Zorunlu eğitim eyalete göre değişkenlik göstermekle birlikte 5-6 yaşlarında başlar ve 18 yaşına kadar çıkabilir.
• Zorunlu eğitim devlet okullarında ücretsizdir.
• ABD devlet okullarında herhangi bir dine ait eğitim verilmemektedir.
• ABD'de üniversite ve kolej kelimeleri aynı anlamda kullanılabilmektedir. Ancak çoğu durumda kolej ile özel üniversitelere atıfta bulunurken, kamu tarafından finanse edilen yüksek öğretim kurumlarından bahsederken üniversite kullanılır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde tüm çocukların, eyalete göre yaş aralıkları değişmekle birlikte, 5-18 yaş aralığında okula gitmesi zorunludur. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimleri ücretsizdir.

Amerika'da Ders Başarı Notları

Amerikan filmlerinde gördüğünüz harfli not sistemi size kafa karıştırıcı geliyor olabilir.

İlkokuldan liseye kadar genel olarak hem harfli (A’dan F'ye kadar) hem de sayısal (0'dan 100'e) derecelendirme sistemi kullanılmaktadır. Lisede ise öğrenciler, başarılarını 0 ile 4 arasında derecelendiren Genel Not Ortalaması (GPA) sistemi ile tanışırlar. Elde edilen GPA değeri üniversite eğitimi için başvurduğunuzda temel değerlendirme kriterlerinden birisidir.

Harf Notları ve Karşılık Gelen Sayısal Değerler

• A : 100-90 notuna karşılık gelir ve GPA değeri 4.0 Mükemmel olarak işlenir.
• B : 89-80 notuna karşılık gelir ve GPA değeri 3.0 İyi olarak işlenir.
• C : 79-70 notuna karşılık gelir ve GPA değeri 2.0 Ortalama olarak işlenir.
• D : 69-60 notuna karşılık gelir ve GPA değeri 1.0 Geçti olarak işlenir.
• F : 59 altı notlara karşılık gelir ve GPA değeri 0 Başarısız olarak işlenir.

Bu notlandırma sistemi genel olarak kabul görülse de her okulun kendi not hesaplama yöntemine sahip olabileceğini unutmamak gerekir.

Amerika'da Okul Dönemleri

ABD'de okul Güney eyaletlerinde genellikle Ağustos ayının sonlarında başlar ve Mayıs ayına kadar, Kuzey eyaletlerinde ise Eylül ayında başlayıp Haziran ayına kadar sürer.

Çoğu okulda bir eğitim yılı iki eğitim dönemine ayrılır. Aralık ve Ocak aylarında ara tatil verilir ve ardından ikinci döneme geçilir. Toplam eğitim günü sayısı genellikle 180'dir.

Okul yılının üç ana tatili ilkbahar, yaz ve kış aylarında gerçekleşir.

• Bahar Tatili: Bir hafta süren bu tatil, Mart sonu, Nisan başında gerçekleşir.
• Yaz Tatili: Yaklaşık üç ay süren bu tatil eyaletine bağlı olarak Mayıs - Ağustos arasında veya Haziran - Eylül arasında gerçekleşir.
• Kış Tatili: İki eğitim dönemini ayıran bu tatil Aralık sonundan Ocak başına kadar iki hafta sürer.

Üniversite öğrencileri için de genellikle Aralık ortasından Ocak ortasına kadar uzanan bir aylık kış tatili vardır. Ayrıca tipik olarak Mayıs ya da Haziran ayında başlayan 2 ya da 3 aylık bir yaz tatili de bulunur.

Amerika'da Okul Saatleri

Okul saatleri genellikle okulların düzenlemelerine bağlıdır. Çoğu durumda sabah 7: 00 - 9: 00 arasında başlar ve 14: 00 - 16: 00 civarında sonlanır.

Elbette öğrencinin bulunduğu sınıf seviyesine göre de okul giriş çıkış saatleri değişmektedir. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğimiz Kindergarten'lar (Birinci sınıf öncesi zorunlu eğitim) genellikle 3 saatlik yarım ya da 6 saatlik tam gün olarak iki seçenekte sunulmaktadır. İlkokul öğrencileri okulda günlük yaklaşık 6.5 saat, ortaokul ve lise öğrencileri ise 7.5 saat zaman geçirir.

ABD’de Okul Kaydı için Gerekli Belgeler

ABD'de çocuğunuzu okula kaydettirirken, eyalete ve okula göre değişen bazı gereklilikleri karşılamanız gerekir.

Burada önemli bir not olarak eklemek gerekiyor. Çocukların eğitim hakkını korumak amacıyla yapılan bir düzenleme sayesinde çocuğunuzun vatandaşlık veya göçmenlik statüsünü kanıtlamak zorunda değilsiniz.

ABD'de bir okula başvururken genel olarak şu belgelere ihtiyacınız vardır:

• Okul bölgesinde ikamet ettiğinizin kanıtı. Faturalar ve kira sözleşmeleri gibi belgeler kullanılabilir.
• Yaşına uygun olarak yapılmış olması gereken aşıların belgeleri
• Çocuğunuz yaşını kanıtlayan belgeler. Yaygın olarak doğum belgesi, evlat edinme belgeleri veya ebeveynlerin beyanı kullanılabilir.
• Varsa önceki okul kayıtlarına dair belgeler.

Ayrıca okula özel bir başvuru formu doldurmanız da gerekebilir. Bazı eğitim kurumları sizden Sosyal Güvenlik Numaranızı vermenizi veya çocuğunuzun etnik kökenini belirtmenizi isteyebilir. Bu bilgiler genellikle eyalet veya federal kurumlar tarafından istenir ve okul istatistiklerinde kullanılır.

Amerika Birleşik Devletleri’nde Eğitim Paralı mı?

ABD'de devlet okulları, anaokulundan (Kindergarten) on ikinci sınıfa kadar temel eğitim vermektedir. Bu zorunlu eğitim için doğrudan aileden para alınmaz ancak eğitimin finanse edilmesi okul bölgesindeki mülk sahiplerinden alınan emlak vergisi, federal hükümet tarafından toplanan genel vergiler ve eyalet hükümeti tarafından sağlanır.

ABD eğitim sisteminde eğitimi finanse etmek için eyalet ve yerel yönetimlerin eğitime para ayırması zorunludur. Ayrıca devletin kendisi de vergi gelirinin bir kısmını eğitime ayırır.

Bu noktada önemli bir detayın altını çizmek gerekiyor. Amerika'da eğitim finansmanı büyük oranda eyalet ve bölgesel yönetimler tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle varlıklı eyalet ve bölgeler ile yoksul olanlar arasında eğitim şartları bakımından derin bir fark oluşmakta. Okulların genel durumundan öğretmenlerin maaşlarına kadar pek çok konu bu finansal güç farkından etkilenmektedir.

Amerika'da Eğitim Seviyeleri

ABD’deki eğitim sistemine dair bazı genel konulardan bahsettiğimize göre asıl konumuz olan eğitimin kendisine geçebiliriz.

ABD'de anaokulundan sonra 12 sınıf seviyesi vardır. Genel olarak yaş aralıkları ile birlikte eğitim kademeleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.

• Okul Öncesi (2-5 Yaş)
• İlkokul (5-11 Yaş)
• Ortaokul (11-14 Yaş)
• Lise (14-18 Yaş)
• Lise Sonrası (18 ve üzeri)

Şimdi bu kademelerin her birine daha detaylı bakalım.

Okul Öncesi

Okul öncesi eğitim konusunda çocuğunuzun yaşına göre pek çok farklı seçenek sıralanabilir. Ancak genel olarak anaokulundan önceki eğitime okul öncesi eğitim denilmektedir. Okul öncesi eğitim kanunen zorunlu değildir. Kreşler ya da günlük bakım kurumları okul öncesi eğitim kapsamındaki yerlerdir.

Türkçe'ye Günlük Bakım Merkezi olarak çevirebileceğimiz Daycare ya da Nursery School, bebek bir kaç aylıkken başlanabilir. Okul öncesi eğitim veren Kreşler (Preschool) ise 2 yaşına ulaşmış çocuğunuzu bırakabileceğiniz yerlerdir.

ABD'de kreş (Preschool) ve anaokulu (Kindergarten) iki farklı eğitim kurumunu ifade eder. Kindergarten, ilkokul eğitiminin bir parçası olan bir okullaşma seviyesidir, Preschool ise okul öncesi seviye olarak kabul edilir.

Genel olarak Daycare ve Preschool için ödeme yapmanız gerekir. Öte yandan düşük gelirli ailelerin de çocuklarını Preschool'a gönderebilmesi için Head Start programı bir seçenek olarak düşünülebilir.

Head Start, düşük gelirli ailelere kapsamlı erken çocukluk eğitimi, sağlık, beslenme ve ebeveyn katılımı hizmetleri sunan bir programdır.

Okul öncesi eğitimlerinde çocuklar, diğer çocuklarla nasıl sosyalleşebileceğini öğrenir, temel becerilerini geliştirir ve anaokuluna hazırlanır.

İlkokul

Söylediğimiz gibi, Amerika Birleşik Devletleri'nde anaokulu genellikle eğitim sisteminin bir parçasıdır. Çoğu okulda, çocuklar beş yaşındayken bir yıl sürecek anaokulu eğitimine başlarlar.

Pek çok eyalet okulların ilkokul birinci sınıf eğitiminden önce bir yıllık anaokulu eğitimi gerektirir. Öğrenciler anaokulunda temel seviyede matematik, okuryazarlık, dünya hakkında coğrafi, bilimsel, sosyal ve kültürel bilgi ve beceriler edinirler.

Daha sonra 5. sınıfa kadar devam eden ilkokul süreci başlar. 10-11 yaş civarına geldiğinde çocuklar ilkokulu bitirmiş olurlar. Genel olarak ilkokul eğitimi tek bir öğretmenin farklı konular üzerinde verdiği bir eğitim şeklinde ilerlemektedir. Bu süreçte öğrenciler okuma yazmayı, matematik becerilerini, eleştirel düşünme ve problem çözme yeteneklerini geliştirirler.

Ortaokul

ABD'de ortaokul eğitimi 11-13 yaş aralığında gerçekleşir. İlkokulun devamı niteliğinde 6. sınıf olarak başlayan süreç 8. sınıfa kadar devam eder.

Amerikan okul binalarında genellikle derslerin kendilerine ait sınıfları bulunur ve öğrenciler her bir ders için farklı bir sınıfa geçerler. Ayrıca bir gün içerisinde farklı branş öğretmenlerinden eğitim alırlar.

Genel olarak ortaokulda görülen dersler şu başlıklarda toplanabilir.

• İngilizce - Dil Bilgisi, İmla, Okuduğunu Anlama ve Cümle Yapısı
• Matematik - Kesirler, Ondalık Sayılar, Yüzdeler ve Denklem Çözme
• Fen Bilimleri - Temel Coğrafya, Biyoloji ve Kimya
• Sosyal Bilgiler - Yurttaşlık Bilgisi, Devlet Kavramı ve Temel Ekonomi

Bazı okullar Türkiye’dekine benzer şekilde ilk ve ortaokul hizmetlerini birlikte vermektedir. Bu sayede öğrencilerin farklı bir okula geçiş yapmasına gerek kalmamaktadır.

Lise

Lise eğitiminin yaş aralığı 14-18 arasındadır. 9. sınıf ile başlayan lise eğitimi 12. sınıfa kadar devam etmektedir.

Liselerde dersler konulara göre daha detaylı olarak düzenlenir. Öğrencilerin gün içerisinde pek çok farklı öğretmenden ders aldığı lise eğitiminde genel olarak dersler aşağıdaki gibidir.

• İngilizce - Klasik Edebiyat, Makale Yazımı ve Eleştirel Analiz
• Matematik - Cebir, Geometri ve İlişkili Matematik Alanları
• Bilim - Biyoloji, Kimya ve Fizik
• Sosyal Bilgiler - ABD Ve Dünya Tarihi, Yurttaşlık Bilgisi

Öğrenciler bir iş alanına hazırlanmak ya da üniversiteye hazırlanmak için ekstra dersler alabilir. Liselerde ayrıca sosyal kulüpler, çeşitli spor çalışmaları ve benzeri etkinlikler bulunur.

Lise Sonrası

Liseyi bitirdikten sonra lise diploması alarak zorunlu eğitim tamamlanmış olur. Daha sonrasında öğrenciler üniversitelere başvuru yapabilir ya da doğrudan meslek hayatına başlayabilirler.

Eğer üniversiteye gitmek istiyorsanız başvurular ve ödemeler yapmanız gerekecektir. Bu konuda özellikle göçmenlere burs sağlayan özel kuruluşlar, devlet yardımları ve üniversite programlarına bakmanızı tavsiye ederiz.

ABD'de Üniversite Sistemi Nasıldır?

12. sınıfı da bitirip lise eğitimi tamamlandıktan sonra eğitime devam etmek isteyen öğrencilerin iki seçeneği var.

Bunlardan birincisi olan meslek eğitimi ile bir ya da iki yıllık kısa bir eğitim sürecinden sonra bir meslek alanında yetkin hale gelebilirsiniz. İkinci seçenek olarak da bir üniversite eğitimi ile iki yıllık ön-lisans ya da dört yıllık lisans programlarına katılabilirsiniz.

Amerika'daki Yüksek Öğretim Türleri Nelerdir?

Amerika’da lise eğitimini tamamladınız ya da Amerika’da üniversite okumak istiyorsunuz. Sizi nasıl bir eğitim süreci bekliyor inceleyelim.

Devlet Üniversiteleri ve Özel Kolejler

Bulunduğunuz eyalet ve bölgeye bağlı olarak, en iyi yüksek öğretim kurumları devlet üniversitesi ya da özel kolejler olabilir. Ancak bir not olarak ekleyelim, ABD'de doğrudan devletin (Federal Hükümet) yönettiği bir kolej ya da üniversite yoktur. Bunun yerine, eyalet hükümetleri, sınırları içindeki devlet kolejlerini işletme, finanse etme ve bazı açılardan kontrol etme yetkisine sahiptir.

Ayrıca özel kolejler, eyalet veya ulusal hükümetin doğrudan kontrolü olmadan bağımsız çalışabilir.

5000 bine yakın lise sonrası eğitim veren kurumun bulunduğu Amerika Birleşik Devletlerinde 2017 yılında yapılan bir araştırmada en iyi 20 üniversiteden 13'ünün devlet üniversitesi olduğu bulunmuştur.

Başka bir deyişle üniversitelerin başarıları özel ya da devlet kurumu olmanın ötesinde nedenlere sahiptir. Bu nedenle kalite, bir kolejin veya üniversitenin devlet kurumu mu yoksa özel mi olduğuna göre belirlenmez.

Hatta maliyetleri açısından devlet üniversitelerinin özel üniversitelere göre daha ekonomik olduğu için avantajlı olduğu bile söylenebilir.

Kolej mi Üniversite mi?

Amerika'da üniversite eğitimi almak isteyen kişilerin kafasını karıştıran konulardan birisi kolej ve üniversite arasındaki farktır.

Aslında ABD'de üniversite ve kolej kelimeleri birbirinin yerine kullanılabilmekte. Hatta Massachusetts Institute of Technology (MIT) gibi bazı yüksek öğretim kurumlarına enstitü de denilmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki büyük üniversitelerde, farklı akademik çalışma alanlarını temsil eden College of Engineering ya da School of Business gibi isimler de görebilmeniz mümkün.

Teknik Okullar ve Bölgesel Üniversiteler

Çoğu uluslararası öğrenci ve göçmen üniversite programları için ABD'ye gelse de, uçuş okulu veya hava trafik kontrol programları gibi iş eğitimi için tasarlanmış teknik veya meslek yüksekokullarına kayıt olmak da doğru bir karar olabilir.

Ayrıca lise eğitimi sonrasında bir diğer alternatif de Bölgesel Üniversitelerdir. (Community College)

Community Colleges ile daha sonradan bazı bölümlerde 4 yıllık lisans eğitimine tamamlayabileceğiniz düşük maliyetli ve doğrudan meslek odaklı eğitimler alabilirsiniz. Pek çok alanda iki yıllık eğitimler ile tamamlanabilen Community Colleges için yılda ortalama 100 bin uluslararası öğrenci kayıt yaptırmaktadır.

Amerika'da Üniversite Eğitim Dereceleri Nelerdir?

Amerika’da üniversite eğitimi almak isteyenlerin çok sık rastladığı eğitim dereceleri bazen birbirine karışabilmekte. Lise eğitiminizi tamamladıktan sonra (Secondary Degree) eğitiminize devam etmek isterseniz ne tür eğitim derecelerini tamamlamanız gerekiyor inceleyelim.

Lisans (Undergraduate)

Undergraduate öğrenimine lise diplomanızı aldıktan sonra başlayabilirsiniz. Undergraduate kendi içinde iki ana seçeneğe ayrılmaktadır. Bunlar iki yıllık Associate Degree ve dört yıllık Bachelor's Degree.

Tahmin ettiğiniz gibi Associate Degree genel olarak Community Colleges sonunda elde edeceğiniz bir derecedir ve Bachelor's Degree de dört yıllık üniversite eğitiminden sonra verilir.

Her iki durumda da bir çalışma alanı (Major) seçer ve o konuda uzmanlaşmak üzere eğitim alırsınız. Undergraduate seviyesinde Major eğitiminiz dışında eleştirel düşünme ve iletişim becerileri üzerine temel ve genel müfredat dersleri de verilir.

Yüksek Lisans (Graduate)

Graduate çalışmaları dört yıllık lisans (Bachelor's Degree) tamamlamış kişilerin başvuru yapabileceği programlardır. Graduate derecesine Master ve Doktora programları dahil edilmektedir.

ABD'de kafanızı daha da karıştıracak Post-Graduate terimine de rastlayabilirsiniz. Endişelenmeyin. Bu da Graduate ile aynı anlamda kullanılan başka bir terim.

Master programları bir ya da genel olarak iki yıl süren programlardır. Çoğu master programının son döneminde, öğrencilerden bir tez veya bir projeyi tamamlaması istenir.

Master derecenizi aldıktan sonra doktora yapmak isterseniz de iki ya da üç yıl süren bir eğitim sürecinden geçersiniz. Doktoranız için de derslerinizi tamamladıktan sonra doktora çalışmanıza odaklanan bir doktora tezi, araştırma makalesi ya da projesi üzerinde çalışmanız istenir. Bu aşamada size rehberlik ve gözetmenlik etmek üzere danışman bir öğretim üyesi ile birlikte çalışırsınız.

Özet

Okul öncesi dönemden başlayarak üniversite eğitimine kadar ABD’de eğitim sistemi eyaletlere göre bazı farklılıkları olmakla birlikte yazımızda paylaştığımız şekilde ilerlemektedir. Amerika’da okumak ya da ailenizi Amerika’ya getirmek istiyorsanız eğitim konusunda pek çok seçenek bulunmakta.

Bu yazımızda ABD’de eğitim sistemine değindik. Umuyoruz aradığınız sorulara cevap bulmakta yardımcı olmuşuzdur. Diğer sorularınız ve danışmak istediğiniz konular için bizimle iletişime geçebilirsiniz.